Anna Frank

bəlkə, doğrudan da, tarix üçün lazım olan əlyazmalar yanmır?)

Bizim zəmanənin bədbəxtliyi – insan dəyərinin itirilməsidir.

“Kağız hər şeyə dözər”

Burada çox şey çatışmır, olduqca çox şey. Bunu mə­nim kimi sən də hiss edirsən. Maddi ehtiyacları nəzərdə tutmuram – bu mənada, lazım olan hər şeyimiz var. Yox, mən qəlbimizdə olanlardan danışıram. Sənin kimi, mən də azadlıq və hava arzusundayam, ancaq mən inanıram ki, məhrumiyyətlərə görə mükafatlandırılacağıq. Mənən mükafatlandırılacağıq.
Bu gün səhər mən pəncərədən baxanda özümü Tanrı və təbiətlə baş-başa hiss edirdim və olduqca xoşbəxt idim. Peter, hələ ki sən hiss edir və düşünürsən, hələ ki təbiətə, sağlamlığa, həyatın özünə sevinə bilirsən. Sən xoşbəxt ola bilərsən.
Var-dövləti, şöhrəti itirmək olar, ancaq daxili sevinc səni bir müddətə tərk etsə də, həmişə qayıdır.
Özünü qəmgin, tənha hiss edirsənsə, yaxşı havada mansardaya çıx və pəncərədən evlərə, damlara, səmaya bax. Nə qədər ki səmaya rahat baxa bilirsən və nə qədər ki qəlbin təmizdir, xoşbəxtlik mümkündür.

Guya biz bilmirik ki, kömək və təsəllini yal­nız məhəbbət verə bilər – ana məhəbbəti və ya əsl yaxşı dostların məhəbbəti. Ancaq heç birimizin anası bizi anlamır!

Məhəbbət – nədir məhəbbət? Düşünürəm ki, bunu sözlə ifadə edə bilməzsən. Məhəbbət – başqasını başa düşmək, onunla xoşbəxtliyini və dərdini bölməkdir. Sonra hansısa bir məqamda fiziki məhəbbət də gəlir. Sən nəyisə başqasıyla bölüşürsən, nəyisə alırsan və ya nəyisə verirsən – vacib deyil qanuni nikahdasan, uşağın var, ya yox.
Vacib deyil sən bakirəliyini itirəcəksən, ya yox, başlıcası odur ki, yanında kimsə var, səni başa düşür və büsbütün sənə məxsusdur!

O, dostlara heç bir ehtiyacı olmadığını dedi. Bunu eşitmək dəhşət idi. Bu, yanlış fikirdir! Doğrusu, düşü­nürəm ki, onun özü də buna inanmır. O, öz tənhalığını və saxta laqeydliyini nümayiş etdirməklə əsl hisslərini gizlətmək istəyir. Zavallı Peter, bu rolu sən hələ nə qədər oynamaq fikrindəsən? Yəqin ki, bu, sənə sonu nəhəng bir partlayışla bitəcək çox ciddi səylərin bahasına başa gəlir! Peter, kaş sənə kömək edə biləydim... Biz bir yerdə tənhalığımıza da son qoya bilərdik!

Bir-iki gün, heç olmasa bir həftə belə qayğısız yaşamaq mümkün olsaydı... Ancaq mən dəqiq bilirəm, həmin həftənin axırı hər şeydən bezərdim və birinci rastlaşdığım adamla ciddi söhbətə sevinərdim. Heyranlar və pərəstişkarlar mənə daha lazım deyil. Mənə gülüşümü deyil, mahiyyətimi və xarakterimi dəyərləndirən dostlar lazımdır. Əlbəttə, onda ətrafımdakıların sayı xeyli azalacaq. Ancaq əvə­zində qalanlar əsl dostlar olacaqlar.

İndi – keçmişə baxanda anlayıram ki, qayğısız gün­lər arxada qaldı və bir daha qayıtmayacaq. Mən in­di bütün qəlbimlə sevinə bilmirəm, hansısa tərəfim hə­mi­şə ciddi qalır.

Mən öz iradəm gücünə özümü formalaşdırmaq istəyirdim. O dəm anama necə ehtiyacım var idi. Onun hər yerdə yeri görünürdü! Bu isə məni ağrıdırdı. Ancaq mən anlayanda ki, atama da heç vaxt etibar etməmişəm, ağrım daha da kəskinləşdi. Bir sözlə, özümdən başqa heç kimə etibar etmirdim.